ქეთათო: "ნანა ზოგჯერ ისე გამომხედავს, რომ ირაკლია!.."
"ღმერთთან უნდა წავიდე და მამა გავათავისუფლო" – თურმე ხშირად იმეორებდა ამ სიტყვებს ორწლინახევრის ნანა ჩარკვიანი, მუსიკოს ირაკლი ჩარკვიანის პატარა გოგონა. მართალია, მათი მამაშვილობა ამქვეყნად ცოტა ხანს გაგრძელდა, მაგრამ ირაკლიმ შეძლო მის გვერდით სამუდამოდ დარჩენა თავისი მუსიკით, ნაწერებით, ფოტოებითა თუ მასზე მოგონებებით.
10 წლის ნანა ჩარკვიანი დედის, ქეთათოს და პაპის, გელა ჩარკვიანის მეთვალყურეობის ქვეშ იზრდება. დედა მის მიმართ იშვიათად იჩენს სიმკაცრეს. ეს მხოლოდ მაშინ ხდება, თუ ძილის, სწავლისა და კვების შესახებ მათი აზრები არ ემთხვევა. სხვა შემთხვევაში, ქეთათო ქალიშვილს ისე უყურებს, როგორც თანატოლს, მის რჩევებს ყურს უგდებს და უჯერებს კიდეც.
ქეთათო უახლოეს მომავალში ირაკლის სიმღერების ახლებური ვერსიების გამოშვებას გეგმავს. სულ ცოტა ხნის წინ, როცა ტელეკონკურს "საქართველოს ვარსკვლავის" ტური ირაკლი ჩარკვიანის შემოქმედებას მიეძღვნა და კონკურსანტებმა ცნობილი სიმღერები საკუთარი ინტერპრეტაციებით შეასრულეს, ჟიურიში მიწვეულ სტუმრებად გელა ჩარკვიანი და ქეთათო იყვნენ. მათთვის ეს საღამო ძალზე ემოციური აღმოჩნდა. ინტერვიუც ამ თემით დავიწყეთ.
– ქეთათო, რა შთაბეჭდილებები გამოგყვათ "საქართველოს ვარსკვლავის"კონცერტიდან, რომელიც ირაკლი ჩარკვიანის შემოქმედებას მიეძღვნა?
– ძალიან სასიამოვნოა და ამავდროულად საპასუხისმგებლოც, როდესაც მთელი ტური ერთ კომპოზიტორს ეძღვნება. კონკურსანტებზე არანაკლებად ვღელავდი. ჩემმა განწყობამ განსაკუთრებით მაშინ აიწია, როდესაც სპეციალურად ამ ტურისთვის დამზადებული ირაკლის ვიდეორგოლი ვნახე. ჟიურიში ყოფნისას ვიცოდი, რომ ჩემთვის სიმღერების შესრულების ტექნიკურ მხარეზე მნიშვნელოვანი თითოეული კომპოზიციის ახლებური მუსიკალური ინტერპრეტაცია, ჟანრობრივი გადაწყვეტილება იქნებოდა, რასაც დარჩენილი შვიდი, საკმაოდ ძლიერი კონკურსანტი, საკუთარი ვოკალური მონაცემებისა და სასცენო ნიჭის წყალობით, ახალ სიცოცხლეს შესძენდა. წინასწარ არ მომიმზადებია ტექსტები, რაც ამ კონკურსზე ვთქვი. რასაც ვგრძნობდი, იმას ვამბობდი.ასე მგონია, ამ ტურმა ზოგადად ასწია მუსიკალური ტელეშოუების დონე და შემდეგ გადაცემებს ბევრად მომთხოვნი მაყურებელი ეყოლება.
– კონკურსზე ირაკლის მამასთან, ბატონ გელა ჩარკვიანთან ერთად იყავით. თქვენთვის პასუხისმგებლობა იყო მის გვერდით ჟიურიში ჯდომა?
– გელა საერთოდ იშვიათად ჩანს ტელევიზიით. თუ თემა ირაკლის არ ეხება, ცდილობს, არ გამოჩნდეს. ჩემთვისაც და გელა ჩარკვიანისთვისაც პასუხისმგებლობა იყო ის, რომ ირაკლის რეპერტუარი სრულდებოდა და ჩვენთვის ეს გარკვეულ მღელვარებასაც უკავშირდებოდა. გელა ჩარკვიანი ის ადამიანია, ვისი აზრიც ჩემთვის ძალიან მნიშვნელოვანია და ყოველთვის ვითვალისწინებ. ყოველდღიურ ცხოვრებაში ნებისმიერ სფეროსთან დაკავშირებით მაინტერესებს, რას ფიქრობს ის. მიუხედავად იმისა, რომ ჩემზე ბევრად უფროსია, მასთან არანაირ ასაკობრივ ბარიერს არ ვგრძნობ.
– პატარა ნანას ერთობლივად, ურთიერთშეთანხმებით ზრდით?
– ერთად ვფიქრობთ, როგორ გავზარდოთ ნანა. ამასთან დაკავშირებით სულ გვაქვს დიალოგი. გარკვეულწილად გადანაწილებული გვაქვს პასუხისმგებლობა. გელა ყველაფერს აკეთებს იმისათვის, რომ ნანამ კარგად იცოდეს ინგლისური. მე ვცდილობ, მას მუსიკალური გემოვნება ჩამოვუყალიბო – სხვადასხვა შემსრულებლები მოვასმენინო. ნანას ძალიან უყვარს ცეკვა, პლასტიკურია და ამაში ხელს ვუწყობ. ვცდილობ, თავისუფალი იყოს და ნაკლები კომპლექსები ჰქონდეს. ვეუბნები, რომ უნდა სჯეროდეს საკუთარი თავის და აზრის გამოთქმის არ უნდა ეშინოდეს.
– არის ისეთი თემა ბავშვის აღზრდასთან დაკავშირებით, რაზეც თქვენ და ბატონი გელა ვერ თანხმდებით?
– არა, რადგან ჩვენთვის მთავარია, როცა ნანა ზრდასრულ ასაკს მიაღწევს, მაღალი ხარისხის თავისუფლების განცდა ჰქონდეს, საკუთარი არჩევანის გაკეთება შეძლოს და თითოეულ ქმედებაზე პასუხისმგებლობა იკისროს. ვცდილობ, ნანას ურთიერთობა ჰქონდეს ჩემს მეგობრებთანაც – მუსიკოსებთან, მხატვრებთან, მწერლებთან. მას ამით მრავალფეროვნებას ვაჩვევ. ეს მნიშვნელოვანია იმისთვის, რომ ადამიანმა სამომავლოდ სოციუმთან მაქსიმალურად შეძლოს ადაპტირება. ბავშვის ქვეცნობიერში ინფორმაცია ილექება და საჭირო დროს თავის შედეგს გამოიღებს.
– შვილისადმი დამოკიდებულებაში სად ავლებთ ზღვარს თავისუფლების მინიჭებასა და აუცილებელ სიმკაცრეს შორის?
– ნანას მიმართ ზოგჯერ მკაცრი ვარ, თუნდაც მის კვებასთან თუ სამოსთან დაკავშირებით. ნანას უყვარს ჯინსებსა და კედებში სიარული, მაგრამ არის შემთხვევები, როცა მინდა, კაბა და გოგონას შესაფერისი ფეხსაცმელი ეცვას. ამაზე მთელი ამბავი გვაქვს ხოლმე. საბოლოოდ მემორჩილება, მაგრამ მას ასევე ვაჩვევ არჩევანის საკუთარ თავზე აღების პასუხისმგებლობას. ნანამ ღამის 10 საათზე უნდა დაიძინოს, დილის 7 საათზე გაიღვიძოს და ისწავლოს. თუ მას უნდა, რომ ღამის 11 საათზე გამომყვეს იქ, სადაც მივდივარ, არ მიმყავს. ბავშვის ფსიქიკისთვის ძილი აუცილებელია. არ არსებობს თემა, რაზეც მას არ ვესაუბრები ისე, როგორც თანატოლს. მთავარია, ბავშვს არაფერი მოატყუო. შეიძლება რაღაც მომენტში შვილმა ვერ გაიგოს მშობლის ესა თუ ის გადაწყვეტილება, მაგრამ დროის გასვლის მერე ხვდება, რომ სიმართლეს ეუბნებოდნენ.
– რა იცის ნანამ იმ პასუხისმგებლობის შესახებ, რასაც ირაკლი ჩარკვიანის შვილობა ჰქვია?
– ნანა ამას თანდათან აცნობიერებს. მოსწონს, მისი მეგობრები ირაკლის სიმღერებს რომ მღერიან. ქუჩაში ბავშვები რომ დაგვეწევიან და ავტოგრაფს მართმევენ, სიამოვნებს. თანდათან ხვდება, რომ ამის გამო გარკვეული პასუხისმგებლობა აქვს და კარგი გოგო უნდა იყოს. სულ ვეუბნები, რომ მე, როგორც მშობელი, რაც შემიძლია, ვუკეთებ და დანარჩენი უკვე მასზეა დამოკიდებული. ამ ეტაპზე მთავარია, რომ ისწავლოს.
– ახსოვს მამა?
– ორწლინახევრის იყო, როცა ირაკლი გარდაიცვალა. გიჟდებოდა მამაზე. ირაკლი ახალი გარდაცვლილი რომ იყო, საოცრებებს ამბობდა, რაზეც საკმაოდ ვღელავდი. მამა ხშირად ესიზმრებოდა. ერთხელ მითხრა, ირაკლის არ ველაპარაკები, როცა გვძინავს, მოდის, საწოლთან გიჯდება და სახეზე გეფერება, მერე კი, რომ დამინახავს, ვუყურებ, ქრებაო. გაბრაზებული იყო, მე რატომ არ მიყურებსო. ამბობდა, რომ ღმერთთან უნდოდა წასვლა და მამის გათავისუფლება. მე ამაზე ცრემლებს ძლივს ვიკავებდი. დროის სვლასთან ერთად იკლო მამის ხსენებამ და კითხვამ, თუ როდის დაბრუნდება ირაკლი. თუმცა ირაკლის იმდენი ვიდეო თუ აუდიოჩანაწერია, რომ სიმპათიური, თავგადაპარსული, სასიამოვნო ხმის ტემბრიანი მამის აჩრდილი მძაფრად აღიბეჭდა მის ცნობიერებაში.
– როგორი მამა იყო ირაკლი?
– ირაკლის უნდოდა, ნანა ბუნებრივი კვებით გაზრდილიყო, მაგრამ რამდენჯერმე წავასწარი, ღამით ჩუმად ბოთლიდან აჭმევდა დამატებით, ბავშვს არ მოშივდესო. გადარეული მამა იყო. ყველანაირად მეხმარებოდა – ნანას დაბანაში, ჩაცმაში თუ გასეირნებაში.
– რითი ჰგავს ნანა ირაკლის?
– როდესაც ვუყურებ ნანას მხრებს, ხელებს თუ ჟესტიკულაციას, პატარა ირაკლი წარმომიდგება. ზოგჯერ ისე გამომხედავს, რომ ირაკლია! ხმის ტემბრითაც, მიუხედავად იმისა, რომ გოგოა, ირაკლის წააგავს. სხვათა შორის, 10 წლის ნანას უყვარს სამზარეულოში ფუსფუსი და სტუმრების გამასპინძლება. ბევრი ქალური თვისება აქვს.
– რა თვისებების დანახვა გსურთ მასში?
– მინდა, მიზანმიმართული, სამართლიანი და რეალიზებული იყოს, უყვარდეს მეგობრები და იცოდეს შრომის ფასი. მისი გამორჩეულობის განმსაზღვრელი, ირაკლის შვილობასთან ერთად, ჰუმანურ პრინციპებზე დამყარებული მსოფლმხედველობა უნდა იყოს.
– როცა ამის დრო დადგება, ნანას პირად ცხოვრებაში თქვენი მონაწილეობა როგორ წარმოგიდგენიათ?
– მინდა, იმ დროისთვის ისეთი ურთიერთობა მქონდეს შენარჩუნებული შვილთან, რომ გულახდილი დიალოგი იყოს შესაძლებელი. მის პირად ცხოვრებაში არასოდეს ჩავერევი. როცა ადამიანს ბარიერებს უქმნი რაღაცის გამო, აკრძალული ხილის მიმართ მეტი ინტერესი უჩნდება.
– მშობლების მიმართ პროტესტი, წინააღმდეგობის გაწევის სურვილი შვილებში ჩვეულებრივი ამბავია. ნანასაც უკვე ხომ არ დაუდგა თვითდამკვიდრებისთვის ბრძოლის ასაკი?
– ერთი პერიოდი ნანა მეუბნებოდა, როცა ჩემთან სკოლაში მოდიხარ, ასე ფერადად ნუ გაცვიაო. ახლა უკვე მოსწონს ისეთი დედა, როგორიც ჰყავს. ხანდახან წამომიბუნტდება ხოლმე, მაგრამ, როდესაც ვუხსნი ჩემს პოზიციას, ამა თუ იმ ქმედების მიზეზს, ყველაფერი გასაგები ხდება.
– თვითონ გაძლევთ რჩევებს ან თქვენ ეკითხებით?
– ყველაფერთან დაკავშირებით მაძლევს რჩევას. ზოგჯერ პოზიციებსაც კი ვიცვლით და ის ირგებს დედის როლს. მისი აზრი ჩემთვის მნიშვნელოვანია.
– მის მუსიკალურ მიდრეკილებებზე რას გვეტყვით?
– ზოგადად ძალიან მუსიკალური ბავშვია. შეიძლება მომღერალი არ გამოვიდეს, მაგრამ მუსიკის კარგი მსმენელი და შემფასებელი ნამდვილად იქნება. რაც შეეხება ცეკვას, პლასტიკაში მამას, ბებიას, მამიდას და მე დაგვემსგავსა.
– თქვენი აზრით, რა არის მთავარი ღირებულება ზოგადად ადამიანისთვის, რასაც ნანასაც ასწავლით?
– თავისუფლებაზე დიდი ბედნიერება არაფერია – ეს არის მთავარი ღირებულება, რომელზეც ნანა იზრდება. საკუთარი აზრის დაფიქსირება და არჩევანის გაკეთება ცხოვრების ყველა ეტაპზე ერთნაირად მნიშვნელოვანია. მუდამ ვასწავლი, რომ არასოდეს დაჩაგროს სუსტი. ბავშვობიდანვე მივაჩვიე ცხოველების სიყვარულს, რაც ადამიანის ფსიქიკის ჩამოყალიბებაში ერთ–ერთი მნიშვნელოვანი ფაქტორია ჩემთვის. განსაკუთრებული საჭიროების გარეშე ხის ტოტიც კი არ უნდა მოტეხოს, რადგან მცენარეებიც გრძნობენ ტკივილს.
– თქვენ როგორ გზრდიდნენ – სიმკაცრით თუ თავისუფლებით?
– ჩემთან სიმკაცრით ვერაფერს გახდებოდი, ამას აზრი არ ჰქონდა. ამიტომაც არ ვამართლებ აღზრდის ამგვარ ხერხს. ადამიანებთან მაინც ინდივიდუალური მიდგომაა საჭირო.
მანანა ნოდია
